“(…) En zo is Chick Corea stilaan – samen met Herbie Hancock – een van de laatste monumenten uit de generatie na die van Davis en Coltrane.” Dat schreven we luttele weken geleden, in een poging om het voorbije jaar te duiden – een jaar waarin te midden van andere calamiteiten McCoy Tyner stierf en Keith Jarrett de laatste hoop op een tournee de kop indrukte. “Gelukkig lijken noch Hancock noch Corea voorlopig van ophouden te willen weten, en met name die laatste verkeert tegenwoordig in de vorm van zijn leven.” Die laatste zinssnede krijgt een bittere nasmaak na het nieuws van vorige week: Chick Corea, 79, is afgelopen vrijdag overleden aan een zeldzame vorm van kanker die nog maar recent werd vastgesteld. In november nog zou Corea naar de Bozar komen – initieel met de Elektric Band, dan in functie van een kleinere bezetting van de zaal met de Akoustic Band, en tenslotte helemaal niet. Wie net als wij uitkeek naar dat concert zal jammer genoeg op zijn honger blijven zitten.
Dit artikel beoogt geen exhaustief overzicht van muzikale wapenfeiten te zijn, om de eenvoudige reden dat dat in het geval van iemand als Chick Corea schier onmogelijk is: met twee dozijn Grammy’s op zijn palmares, talloze samenwerkingen met zowat iedereen die ertoe doet of deed, tientallen platen en duizenden optredens was hij ook een van de meest productieve jazzmuzikanten van de voorbije eeuw. We presenteren u dan maar een selectieve en subjectieve lijst met hoogtepunten.
Now He Sings, Now He Sobs
In 1968 wordt Chick Corea door Miles Davis ingelijfd voor wat een historische mijlpaal in de jazzmuziek zou blijken: het kwintet (met ook Wayne Shorter en Jack DeJohnette in de rangen) dat uiteindelijk ‘In a Silent Way’ en ‘Bitches Brew’ opneemt. In datzelfde jaar brengt Chick Corea ook een eerste album onder eigen naam uit, met een redelijk traditionele bezetting: ‘Now He Sings, Now He Sobs’. Wie vertrouwd is met Return to Forever, de Elektric Band en de tallloze uitstapjes richting pop en klassiek zal een zekere intellectuele rigueur opmerken die afwezig is in zijn latere werk. Toch valt in zijn spel ook de tomeloze energie en ongenaakbare muzikaliteit te ontwaren die doorheen de rest van zijn carrière aanwezig zou blijven: de 27-jarige Chick Corea blijkt als virtuoos toetsenist, stevig geworteld in de bebopwereld, alleen wat onervarenheid te missen – of anders gezegd, de durf om zijn eigen muzikale paradigma’s in vraag te stellen. En in comes Miles.
Bekijk onderstaande livesessie uit de jaren ’90, die toont hoe de chemie met Miroslav Vitous en Roy Haynes (tevens de oorspronkelijke studiomuzikanten) de muziek live naar een hoger niveau tilt.
Return to Forever
De splintergroepen van het ter ziele gegane Miles Davis Quintet leggen het fundament voor wat we nu kennen als jazz fusion, een vaatje waar bands als STUFF. ook nu nog gretig uit tappen: Wayne Shorter met The Weather Report, John McLaughlin’s Mahavishnu Orchestra en Return to Forever van Chick Corea. De typische Fender-Rhodesklank mag vandaag dan wat gedateerd klinken, het is wel de getuige van een tijdperk waarin barrières tussen genres gesloopt worden, en elektrische instrumenten de jazz nieuw leven inblazen na de dood van John Coltrane.
Maar het boeiende aan iemand als Chick was net dat hij niet voor een gat te vangen was: dit koortsige, manische, spacende Return to Forever is eigenlijk al de twééde incarnatie van de band. Onder diezelfde naam heeft Armando Corea (echte naam) eerder al een plaat gemaakt met beduidend toegankelijker materiaal, geïnspireerd door Latin en een aan Bill Evans verwante lyriek. Het levert niet toevallig een paar van zijn bekendste nummers op, zoals La Fiesta en Spain, waarin hij een kitscherig hispanisme (check zeker ook deze) met momenten briljant op de spits drijft.
Chick Corea Elektric en Akoustic Band
Als zodanig is Return to Forever geen al te lang leven beschoren, maar de band (of beter: bands) leggen wel het fundament voor zijn verdere carrière. Tot het einde van zijn leven zou Chick Corea’s Elektric Band de uitlaatklep zijn voor koortsige hardbop en ingeplugde progexperimenten, terwijl hij zich met zijn Akoustic Band laaft aan Latin, jazzstandards en improvisaties op de eigen meer salonfähige composities. Ter illustratie van hoe makkelijk hij wisselt tussen de twee: als het optreden met de Elektric Band in Bozar in november vorig jaar op de helling komt te staan (maar voor álles gecanceld wordt) kondigt Corea prompt aan dan maar met de Akoustic Band te komen: kleinere bezetting, en dus beter aangepast aan het kleinere aantal toeschouwers dat toegelaten zal worden.
Met de Elektric Band bewijst Corea onder meer dat de keytar zowaar méér kan zijn dan een gimmick. Wie ‘Chick Corea Elektric Band’ intikt op YouTube zal allicht geen twee uitvoeringen vinden die gelijkaardig zijn, maar het is altijd hitsig, pyrotechnisch en virtuoos. Bassist Victor Wooten voelt bijwijlen aan als Chick Corea’s derde arm, die Chick in de meest wilde en schijnbaar geïmproviseerde delen moeiteloos schaduwt in virtuoze unisonopassages. Bekijk hieronder het hyperkinetische ‘Got A Match?’.
Chick Corea & Gary Burton
Van alle collabs en zijprojecten in Corea’s leven is er allicht geen enkel zo vruchtbaar als de samenwerking met de vibrafonist Gary Burton. Het meest iconisch is waarschijnlijk nog steeds ‘Crystal Silence’ uit 1972, hun eerste plaat samen, die het grondwerk legt voor een muzikale affaire die maar liefst 45 jaar, vier albums en talloze tournees zou duren. Kristalheldere solo’s duikelen over en onder elkaar, al toont Chick Corea zich vaak meer dan tevreden om Burton’s ongeziene virtuositeit op een onconventioneel instrument van harmonische ruggensteun te voorzien. Hieronder een recent optreden.
Chick Corea Plays
Het is hierboven al te vaak herhaald, maar in feite kan geen enkel studioalbum recht doen aan de hoogspanning die altijd aanwezig lijkt te zijn als Chick Corea voor publiek speelt. Als alternatief voor een gefrustreerde tournee krijgen we vorig najaar nog ‘Plays’ voorgeschoteld, een livealbum met opnames van verschillende concerten op een Europese tournee in 2018. Hoewel destijds nog voorgesteld als een zoethoudertje is het eigenlijk veel meer dan dat (wij selecteerden het eerder als een van de hoogtepunten van 2020): het toont een pianist die, toch al op respectabele leeftijd, op het toppunt van zijn kunnen staat. Het bewijst tevens dat Corea, nochtans nooit te beroerd om anderen in het voetlicht te laten staan, eigenlijk op z’n best was als hij de onverdeelde aandacht van zijn publiek had. Stijlidiomen uit het verleden worden op ‘Plays’ samengebald tot iets dat radicaal fris klinkt, en het absurde gemak waarmee hij genres mengt is even treffend als de geïmproviseerde duetten met leden uit het publiek: een foute noot wordt onmiddellijk door Chick opgepikt en herhaald, omspeeld, gevarieerd tot er een heel nieuw motief uit groeit.
Tegelijk is ‘Plays’ de dissectie van zijn eigen artistieke proces, want in improvisaties rond Scarlatti, Mozart, Gershwin, Chopin en Scriabin legt hij een deel van zijn eigen creatieve voedingsbodem bloot. Het is een smaakvolle middenweg tussen gladde virtuositeit en uitgepuurde lyriek, een hard bevochten evenwicht dat met de jaren moet zijn gekomen.
Als het een schamele troost mag zijn: met een testament als ‘Plays’ heeft Chick Corea zijn legendarische status voorgoed gebetonneerd.