De dag voor CNN Joe Biden eindelijk tot president-elect benoemt, zet Darkside een live-opname uit 2014 op het wereldwijde web. Met opener ‘Freak, Go Home’ kunnen we moeilijk anders dan een impliciete verwijzing ontwaren naar wat er zich op dat moment in de Verenigde Staten aan het afspelen is. Het vooruitzicht dat de president van het meest dominante land op de planeet geen schreeuwerige sinaasappel meer zou zijn, moet ook het duo Nicolas Jaar en Dave Harrington goed geluimd gemaakt hebben. Een ander ‘waarom’ voor de opname konden we niet vinden, zo’n zes jaar na het ter ziele gaan van het project.
Darkside blijft ook meer dan een lustrum verder hét project van Jaar en Harrington dat een weergaloze mix brengt tussen het beste van de hedendaagse elektronica en jazz. De opname brengt ons terug naar de festivalzomer van 2014 (en dan meer specifiek naar de karakteristieke chaos van Dour) waarin het duo menige festivaltent tot een broeierige microkosmos herleidde. Wat bijvoorbeeld te denken van een nummer als ‘Paper Trails’, dat live ontsponnen wordt tot een kraker van zo’n 12 minuten die je voortdurend laat schipperen tussen de dansvloer en introspectie? Vervelen doet het in ieder geval nooit. Heel even lijken we terug een glimp op te vangen van normaliteit. Het gemoed wordt er zowaar bijna positief van; 2020 blijft voor verrassingen zorgen.
Veelzijdige vrolijkaard
Nicolas Jaar hoeven we ondertussen uiteraard niet meer voor te stellen. Zijn doorbraak in de lijn van ‘Mi Mujer’ fleurt zowat elke laidback-sunny-saturdayafternoon-Spotify-lijst op. Dat de man meer doet dan vrolijke dansdeuntjes produceren, lijkt bij het grote publiek al eens vergeten te worden. Zo leek het bij zijn laatste passage in de AB, ter promotie van het al een tikje minder toegankelijke album ‘Sirens’, alsof een significant deel van het publiek op een strandfeest in Copacabana toefde, in plaats van in een concertzaal op de kille Anspachlaan. De man daartoe herleiden is dan ook een loopje nemen met de realiteit en afbreuk doen dan aan zijn veelzijdigheid als artiest.
Zo heeft Jaar allesbehalve stilgezeten het afgelopen jaar (hu-hu). Op het vlak van productiviteit lijkt hij enkel nog het onderspit te moeten delven tegen Adrianne Lenker en Aaron Dessner. Dit ondanks het feit dat hij er serieus over twijfelde om dit jaar überhaupt íets van muziek uit te brengen. Toen alles in stelling werd gebracht om al het nieuwe werk in één keer uit te brengen, werd er helaas een virus op de wereld losgelaten. Het doet ook hem alles in vraag stellen. Het lijkt opeens ongepast om in het midden van een pandemie de aandacht te willen opeisen. Maar wanneer hebben mensen meer nood aan muzikale en culturele vormen van escapisme dan nu? Tot die conclusie kwam ook Jaar, waarna hij besluit dan toch drie (!) albums en een EP uit te brengen, jawel. Het plan om alles in één keer uit te brengen laat hij varen, maar hij kiest ervoor om elk werk afzonderlijk te laten floreren.
Eén album en EP worden uitgebracht onder de noemer A.A.L. (Against All Logic). Een alter ego dat in 2018 stevig in de markt wordt gezet, alsof hij zelf genoeg lijkt te hebben van de status van vrolijkaard. Een bedrieglijk alias dat hij eerder al eens gebruikt – in 2014 – voor het heerlijk catchy nummer ‘You Are the One’. In 2018 is het definitief tijd voor een eerste volledig album als A.A.L., getiteld ‘2012-2017’. Zoals de titel doet vermoeden betreft het werk dat eerder werd gecreëerd, maar dat hij in zijn vroegere exploten niet meteen kwijt kon. Een plaat die allesbehalve moet onderdoen voor het werk dat werd uitgebracht onder zijn eigen naam. De plaat barst van de energie en doet ons dagdromen van een momenteel ongrijpbare dansvloer.
Rollercoaster aan emoties
Het is op dat elan dat hij dit jaar verder gaat. De EP ‘Illusions of Shameless Abundance’ die wordt uitgebracht, had niemand minder dan FKA Twigs te gast. Dat Twigs komt bovendrijven als één van zijn gastartiesten mag niet verbazen. Vorig jaar verzorgde Jaar al deels de productie op de tweede langspeler van Twigs, ‘Mary Magdelene’. Op de EP lijkt politiek niet ver weg te zijn, getuige de titel alleen al. Op de titeltrack wordt de tekst “All around the illusions were shameless/Generating into an unnecessary series of hostile” herhaald als een kwaad mantra om de uitwassen van het systeem aan te kaarten. De boosheid resulteert in stuiterende, metallische beats die ondanks het aanstekelijk ritme toch een matig dansbaar karakter hebben. Niet veel later volgt opnieuw een volledig album, ‘2017-2019’, dat een stuk rauwer en agressiever klinkt dan wat we van hem gewoon zijn. De brug naar dit spannende werk onder eigen naam begint hij al te maken op de afsluiter van ‘2017-2019’ met ‘You (forever)’.
Daarnaast brengt Jaar ook gewoon twee albums uit onder zijn eigen naam, maar het werk staat in schril contrast met eerdere output (zowel het werk onder zijn eigen naam als het werk van A.A.L.). Niet dat het één kwalitatief minder is dan het ander. Jaar lijkt zich echter volledig bevrijd te hebben en experimenteert naar believen. De eerst plaat ‘Cenizas’ is een diep persoonlijk werk waarin hij de emoties de vrije loop laat, en dan vooral de meeste sombere in het spectrum. Nadat de woede op ‘2017-2019’ de hoofdrol kreeg, is het hier vooral de ingetogenheid die gekanaliseerd moet worden. Daarvoor put hij uit zijn rijk arsenaal aan geluiden dat hij hier op zijn subtielst kan inzetten. Grootsheid en meeslependheid zitten niet in de grote gebaren, maar in de kleinste details.
Dat hij deze weg inslaat, mag geen verrassing zijn voor diegene die Jaar nauw op de voet volgt. Vorig jaar nam de Chileen nog 14 weken zijn intrek (of “streek hij neer als een reiger”, aldus de promotekst) in het HEM (“een nieuw huis voor eigentijdse cultuur in een voormalige kogelfabriek”, aldus de website van het Zaandamse cultuurhuis). Hij kreeg er een ruimte ter beschikking die hij zelf volledig mag invullen. De ruimte met zijn rijke geschiedenis staat op zich al bol van de interessante geluiden en kan fungeren als een lab om in te experimenteren. Tijdens zijn curatorschap brengt hij er kunstenaars en wetenschappers samen om collectieve improvisatiesessies uit te voeren. Het is ook hier dat hij zelf instrumenten maakt die dienst doen voor veel van de geluiden die terug te horen zijn op de platen van het afgelopen jaar.
Het is een proces dat nog verder uitgepuurd wordt op de tweede plaat ‘Telas’. Vier nummers die elk een kwartier krijgen om uit te waaieren. Geen plaat die je fastfoodgewijs verschillende keren op een dag naar binnen werkt. Waar ‘Cenizas’ de luisteraar nog begeleidt op een trip doorheen de emoties van Jaar, laat ‘Telas’ meer ruimte voor de luisteraar. Naast het muzikale luik kwam er ook de release van visueel werk gelinkt aan het album. Op de website telas.parts kan je ronddolen in de visuele wereld gecreëerd door Abeera Kamran en Somnath Bhatt.
Jaar blijft zonder meer één van de interessantere artiesten die de 21e eeuw rijk is. Blijf hem vooral volgen, of je staat voor je het weet 4 albums achter. Keep up!