De Colombiaanse leer van de aggregatietoestanden is vooralsnog natuurkundig gestoeld. Chemie en de fysica hebben immers ook in de muziekkritiek hun rechten. De muzikaal minst interessante der aggregatietoestanden is nog steeds de vaste vorm. Een onwrikbaar harnas dat de horizon verengt en de analoge amplitudes binnen de perken houdt. Voor de artistieke interpretatie van deze ietwat droge materie moeten we anno 2020 naar Berlijn. Lucrecia Dalt onderzoekt op ‘No era sólida‘ het hele spectrum van de menselijke bewustwording en het smeltproces van de vaste vorm. Aan de hand van haar alter ego Lia ‘bespreekt’ ze hoe de wereld zich kan ontvouwen als een heel drukkende, dense omgeving, maar ook als een illusoire waaier aan mogelijkheden.
De openheid van het experiment op het in 2012 verschenen ‘Commotus’ en de meer bevangen klanken op ‘Syzygy’ uit 2013 hebben plaats gemaakt voor een geluid dat muzikaal detaillisme legitimeert. Gewapend met Ableton en enkele onconventioneel geplaatste microfoons leeft het artistieke proces van Dalt op basis van spontaniteit en subtiliteit. Intuïtie gebruikt ze als leidraad om haar muziek van de nodige dynamiek te voorzien. Niet zelden grijpt ze terug naar andere kunstvormen om de ontvankelijkheid voor wat werkt te stimuleren. Of het nu het magistrale ‘l’Avventura’ van Antonioni is, of de Duitse cinema van de jaren ’30, Dalt vertaalt subtiele veranderingen van kleur, kader of dialoog in pulserende synths en snerpende kiestonen. Vaste schemata worden al langer beschouwd als taboe in de hedendaagse elektronische scene, met onder meer Oneoxtrix Point Never en Holly Herndon als exponenten. Het aan Gazelle Twin verwante ‘Disuelta’ drijft dan ook op een onregelmatig ‘stuitend’ ritme, dat geaccentueerd wordt door zowel de hoogste als de laagste frequenties die het oor dragen kan. De urgentie groeit, tot een dreigende IDM-melodie het nummer uiteenrijt, zoals ook Geoff Barrow dat op Portisheads ‘Machine Gun’ doet. Het zijn die korte momenten van catharsis die een mens moed geven.
“Niet zelden grijpt Dalt terug naar andere kunstvormen om de ontvankelijkheid van haar werk te stimuleren”
Het centrale thema wordt volledig uitgewerkt in de titeltrack. ”¿Puede la parálisis transformar a una persona en una cosa?” Wat betekent stilstand voor een persoonlijkheid? Hoe verhoudt een persoon zich tot een ding? De pseudofilosofie lijkt bij Dalt, in tegenstelling tot bij vele collega’s, te vervellen tot een soort moderne klankfilosofie, waarbij de structuur en de tekst de reflectie van Lia uitbeelden en verwoorden. De ontdekking van het spectrum aan menselijke emoties is het begin van een tien minuten lange fluisterbeurt, die de vondst van ASMRtists ontdoet van het gratuite effectbejag dat deze technieken durft te kenmerken. ”Avanzo y retrocedo dentro de mis fronteras/Detrás de una tímida fachada de indiferencia.” De Colombiaanse verkleurt haar verlegenheid – of was het die van Lia? – tot een diepblauwe, wegstervende bas, die het einde van het album steeds aankondigt en weer uitstelt, alsof de track zélf bepaalt wanneer het nét genoeg is. Het is een aanpak die geduld en een grote openheid van de luisteraar vraagt, net zoals het betere werk van Felicia Atkinson of The Caretaker dat doet; de dementerende basklanken zijn überhaupt geen onbekende factor voor de fans van die laatsgenoemde.
Het gevaar voor onderkoeling sluipt bij detaillistische, elektronische albums vaak onopgemerkt mee. Interessante klanken vormen nog geen verhaal of referentie. Dalt vermijdt de hypothermische zesjescultuur door het gebruik van haar stem als ‘warmer’ instrument. De afgezonderde vocals zouden best onder een Cocteau Twins-standaard kunnen aarden. Het is echter niet enkel het stemgebruik, maar ook de evolutie in wat tekst genoemd kan worden die opvalt. Van pure glossolalie vervellen de lyrics tot het Spaans, een proces dat de bewustwording van Lia spiegelt. Als de aggregatietoestand als referentiekader geldt, vertoeft ‘No era sólida’ prima als bose-einsteincondensaat. In theorie dicht bij 0 Kelvin, in de praktijk een superconglomeraat van kwaliteitscinema, nouveaux romans en Russisch suprematisme.